Maar aanpak van mensenhandel en mensensmokkel schiet nog steeds tekort
De samenwerking in de vreemdelingenketen in Caribisch Nederlands is verbeterd sinds 2017, mede dankzij de in 2021 aangestelde ketencoördinator. De Raad voor de Rechtshandhaving (de Raad) concludeert dit in een recent rapport waarin onderzocht is hoe de aanbevelingen uit de rapporten ‘Vreemdelingenbeleid’ (2017) en ‘De aanpak van mensenhandel en mensensmokkel’ (2019) de afgelopen jaren zijn opgevolgd. Uit het rapport blijkt dat, hoewel de samenwerking is verbeterd, de aanpak van mensenhandel en mensensmokkel op onderdelen nog steeds tekort schiet: slechts één van de acht aanbevelingen uit 2019 is opgevolgd.
De Raad doet nu acht nieuwe aanbevelingen aan de Nederlandse minister van Justitie en Veiligheid (JenV). Die zien onder meer op de hoogstnoodzakelijke verbetering van het themaregister en de verbetering van de sturing door JenV en het Korps Politie Caribisch Nederland (KPCN). De Raad heeft de minister van JenV verzocht om zes maanden na publicatie van het inspectierapport een rapportage op te stellen over de concrete stand van zaken in de (voortgang van de) opvolging van de nieuwe aanbevelingen.
Themaregister mensenhandel en mensensmokkel
In een themaregister mensenhandel en mensensmokkel kunnen signalen van ketenpartners samen worden gebracht en geanalyseerd. Het doel is zicht te genereren op de aard en omvang van mensenhandel en mensensmokkel op Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Het KPCN is verantwoordelijk voor het beheer van het register, maar het blijkt net als in 2019 nog steeds niet goed te functioneren.
Ten aanzien van het KPCN constateert de Raad twee knelpunten. Ten eerste blijkt de registratiediscipline nog steeds een blijvend punt van grote zorg te zijn. Ten tweede ontbreekt het intern binnen de politie nog steeds aan bewustwording, waardoor signalen van mensenhandel en mensensmokkel niet herkend en dus ook niet geregistreerd worden. (Potentiële) slachtoffers van deze ernstige misdrijven zijn daardoor onvoldoende in beeld. De Raad beschouwt dat als een risico.
De door de minister toegezegde evaluaties over de resultaten van themaverwerking zijn niet door het KPCN met de betrokken ketenpartners uitgevoerd. Sturing daarop door zowel de korpsleiding als het ministerie van JenV ontbreekt.
Ontbreken van sturing
De Raad concludeert dat het ook ontbreekt aan noodzakelijke sturing door het ministerie van JenV en het KPCN op de opvolging van aanbevelingen die voort kwamen uit de eerdere rapporten. Belangrijk is dat het ministerie van JenV en de uitvoeringsorganisaties voortaan nadrukkelijker sturen op concrete resultaten. Gebrekkige sturing blijkt in de onderzoeken van de Raad een terugkerend en hardnekkig knelpunt te zijn.
Zie bijvoorbeeld de ‘Staat van de rechtshandhaving’ 2022: raadrechtshandhaving.com/wp-content/uploads/2023/05/Staatvanderechtshandhaving20222023RvdRH_def.pdf
Toerusting KMar in Caribisch Nederland knelpunt
De Koninklijke Marechaussee (KMar) geeft aan onvoldoende capaciteit te hebben om haar wettelijke taken op het gebied van grenstoezicht en vreemdelingentoezicht op Bonaire, Sint Eustatius en Saba uit te voeren. Financiële middelen om de door de KMar onderbouwde uitbreiding in Caribisch Nederland te realiseren ontbreken tot op heden.
De Raad constateert echter dat de capaciteit van de KMar in Curaçao, Aruba en Sint Maarten wél uitgebreid is. Naar het oordeel van de Raad dient de claim tot uitbreiding van de KMar op Bonaire, Sint Eustatius en Saba ook met de nodige prioriteit door de minister van JenV toegewezen te worden.
Het inspectierapport van de Raad is openbaar en geplaatst op de website van de Raad: www.raadrechtshandhaving.com.