Mantaroggen zijn zeer charismatische dieren die in de wateren van de Nederlands Caribisch gebied voorkomen. Behalve dat ze een zeer gewaardeerde vondst zijn voor duikers en snorkelaars, zijn ze ook belangrijk voor gezonde oceanen, omdat ze kunnen helpen bij het circuleren van voedingsstoffen. Mantaroggen worden bedreigd door verschillende menselijke activiteiten. Gelukkig zal tijdens de volgende bijeenkomst van de Conference of Parties for the Cartagena Convention (COPS) later dit jaar op Aruba worden overwogen om de reuzenmanta in het Caribisch gebied beter te beschermen.
Mantaroggen in het Caribisch gebied
Het Caribisch gebied is de thuisbasis van twee soorten mantaroggen, de reuzenmanta (Mobula birostris) en Caribische mantaroggen (Mobula cf. Birostris – die hoogstwaarschijnlijk in de komende jaren officieel zal worden beschreven), evenals verschillende soorten duivelsroggen. Mantaroggen zijn de grootste soort roggen. Ze vormen geen gevaar voor de mens.
Mantaroggen zijn filtervoeders, die microscopisch klein voedsel (plankton), waaronder vislarven, krill, garnalen en planktonische krabben uit de waterkolom opnemen en door hun kieuwplaten filteren. Ze spelen een cruciale rol bij het gezond houden van de oceanen door het planktongehalte te reguleren. Door zich te verplaatsen tussen de oceaan aan het oppervlak, de diepzee en koraalriffen, creëren ze ook een waardevolle ecologische verbinding door voedingsstoffen te transporteren.
Gevaren
Mantaroggen worden bedreigd door verschillende menselijke activiteiten. Een van de grootste bedreigingen voor deze dieren wereldwijd is overbevissing, omdat ze vaak het doelwit zijn voor hun kieuwplaten, die in de traditionele Chinese geneeskunde worden gebruikt. Daarnaast worden ze ook bedreigd door bijvangst, verstrikking (in bijvoorbeeld visnetten en vislijnen), verdwijnen van leefgebieden en vervuiling. Bijvangst en verstrikking zijn waarschijnlijk de twee grootste bedreigingen in het Caribisch gebied.
De mantaroggen zijn de grootste soorten roggen, ze leven lang (30-50 jaar) en planten zich langzaam voort. De leeftijd waarop reuzenmantaroggen zich voor het eerst kunnen voortplanten, wordt geschat op ongeveer 9-12 jaar oud en mantaroggen krijgen slechts één pup per keer. De langzame levenscyclus en langzame voortplanting maken mantaroggen uiterst kwetsbaar voor uitsterving.
Hoop aan de horizon
In het Nederlands Caribisch gebied helpen beschermde mariene gebieden, zoals het Yarari Marine Mammal and Shark Sanctuary, mantas en duivelsroggen te beschermen. De soort staat ook op verschillende regionale en internationale lijsten, zoals de Convention on International Trade in Endangered Species (CITES), de Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals (CMS) en de Internationale Haaien Strategie aangenomen door de Nederlandse regering (2019).
Daarnaast heeft het Koninkrijk der Nederlanden samen met de Republiek Frankrijk formeel een voorstel ingediend om de reuzenmanta op te nemen in bijlage II van het Specially Protected Areas and Wildlife (SPAW) Protocol, een regionale overeenkomst voor de bescherming en duurzaam gebruik van kust- en mariene biodiversiteit in de bredere Caribische regio. Indien goedgekeurd tijdens de volgende Conference of Parties for the Cartagena Convention (COPS) dit jaar op Aruba, zal deze maatregel een wettelijk kader bieden voor het hoogste niveau van bescherming voor het behoud van de reuzenmanta.
Meld uw waarnemingen
Door uw (oude en nieuwe) waarnemingen van mantaroggen (en duivelsroggen) in te dienen, kunt u onderzoekers en natuurbeschermers helpen meer te leren en deze soorten beter te beschermen. U kunt uw waarnemingen melden via Caribbean Islands Manta Conservation Program of Observation.org en de bijbehorende gratis app ObsIdentify, waarmee u de soort automatisch kunt identificeren door uw foto’s te uploaden. Daarnaast kunt u uw foto’s ook indienen via Mantatrust.org/IDtheManta, e-mail (caribbean.islands@mantatrust.org) of via de social media-pagina’s van het Caribbean Islands Manta Conservation Program op Facebook en Instagram. Als u afbeeldingen uploadt naar sociale media, met name Instagram, tag dan @Caribbeanislandsmanta in uw uploads om ervoor te zorgen dat deze afbeeldingen gemakkelijk kunnen worden gevonden en opgenomen in de wereldwijde database.