Promé Minister Gilmar Pisas a risibí djaluna 4 di òktober último e promé ehemplar di e Informe Anual 2020 di Konseho Sosial Ekonómiko (SER). Den e informe ta duna un relato detayá di e aktividatnan i resultadonan di SER durante di e aña 2020 i ta asentuá e nesesidat i urgensia di un transishon rápido pa sali for di e maneho di krísis aktual i yega na un maneho di rekuperashon sostenibel i duradero.

Den e prólogo di e Relato Anual 2020 di e órgano di konsulta i konseho di gobièrnu i di parlamento ta suprayá ku e krísis di COVID-19 a oumentá e kontradikshonnan i insertidumbrenan na Kòrsou i ku, kontrali na loke e último añanan a bini ta sosodé, ta nesesario i di gran importansia un esfuerso kolektivo pa identifiká i atendé di un forma diligente ku e faktornan struktural ku ta impedí un desaroyo sosioekonómiko ekilibrá i duradero. “E índise di pobresa a sigui oumentá na Kòrsou komo konsekuensia di e krísis di COVID-19. Insiguridat laboral, kalidat di trabou ku ta disminuyendo, skarsedat den sektornan sosial, un mantenshon atrasá di servisionan públiko i disminushon di resultadonan edukativo ta sintomátiko pa e aparente inkapasidat kolektivo na Kòrsou i e inabilidat pa tuma desishonnan urgente pa eliminá e bareranan institushonal, legal i atministrativo ku ta opstakulisá desaroyo i kresementu.”

Por lo tantu, sigun SER, ta di sumo importansia pa “ataká e kousanan di nos problemanan, e biaha aki sí, di un manera struktural i pa invertí di un forma supstansial den mehorashon di bienestar, den kresementu di nos kapasidat pa optené ingresonan den futuro, den seguridat di trabou i di entrada, den servisionan públiko sólido riba tereno di enseñansa, kuido i seguridat. Den e kuadro aki ta importante pa restablesé konfiansa bèk di siudadanonan i di empresarionan den gobièrnu. Tambe mester duna mas igualdat di oportunidat na tur ku ta habitá nos isla pa asina krea un ambiente di bida sostenibel, awor i pa futuro.

 

Programa sosioekonómiko kreativo

SER ta premirá ku e periodo benidero lo ta unu ku lo eksigí hopi di nos kapasidat di adaptá na sirkunstansianan nobo. “Transishonnan riba nivel mundial, manera un digitalisashon aselerá, globalisashon i kontinuashon di envehesimentu di nos poblashon, lo kondusí na kambionan importante den empleo entre sektornan i kambionan den kontenido di trabou. Pa nos komunidat por konfrontá e transishonnan menshoná di un manera adekuá i diligente, ta nesesario formulá un programa sosioekonómiko ambisioso, multi-fasétiko i kreativo ku ta reforsá agilidat i resistensia di nos ekonomia i ku ta ofresé mas seguridat na nos hendenan. Ta importante pa trayektonan prometedor ku ta derivá for di akuerdonan firmá riba nivel di reino Hulandes (entre otro pakete di pais), ser atendé i ehekutá rápidamente.”

SER ta konsiderá konsekuentemente ku ta di sumo importansia, teniendo na kuenta e transishonnan grandi menshoná, pa invertí den ahustenan nesesario: den formashon, kapasitashon i desaroyo kontinuo di personanan (lifelong learning), den organisá un infrastruktura ku ta ofresé hendenan e posibilidat pa permanesé empleá den nan trabou aktual o pa rekapasitá nan pa trabounan nobo ku ta ofresé nan un remunerashon hustu, seguridat laboral i un mihó grado di protekshon sosial. “Ta nesesario invertí aworakí den nos sektor públiko, den nos futuro poder di generá entrada pa medio di ampliashon di nos kapasidat di inovashon pa asina nos por ta mas produktivo, den amplia inklushon pa medio di mas igualdat di oportunidat i di un repartishon mas hustu i di un kalidat di bida mihó i sostenibel. Mester invertí den alsa nivel di nos prosperidat.”

 

Prosperidat amplio

“Pa por alkansá a metanan menshoná, nos, komo sosiedat, mester konsentrá nos mes riba e konsepto di prosperidat amplio (brede welvaart) ku ta impliká tene debido kuenta ku loke realmente ta biba den komunidat i preokupashonnan básiko ku ta biba bou di nos hendenan. Preguntanan manera: Mi ta biba den komodidat i seguridat? Kon ta pará ku futuro di mi yunan? Mi por sigui paga tur mi obligashonnan finansiero fin di luna? Mi formashon ta brinda posibilidat pa haña un trabou adekuá?, ta preguntanan ku ta relatá na e konsepto di ‘prosperidat amplio’ ku tin di aber ku kalidat di bida i ku kalidat di e ambiente den kua nos ta biba i e interakshon entre nan dos. Den esensia ta trata di tres pilá ku ta relatá na otro: produktividat, inklushon i kalidat di bida.” Na opinion di SER esaki ta obligá nos aserká kresementu ekonómiko di un forma diferente, teniendo debidamente na kuenta ku e retonan sosial i medio-ambiental.

Basá riba e ambishon pa mas tantu hende posibel por partisipá na e prosperidat amplio aki, SER lo konsentrá su mes, den su kalidat komo asesor di gobièrnu i di parlamento riba asuntunan sosioekonómiko, a mediano plaso riba tres área. Partikularmente SER lo pone atenshon riba:

– invertí den prosperidat en general, den sektor públiko i den kapasidat pa generá futuro entrada

– merkado laboral, polítika di ingreso i igualdat di oportunidat i

– maneho presupuestario

 

SER: pensadó krítiko i konstruktivo

Basá riba señalnan kouteloso ku, pa loke ta trata e krísis di COVID-19, e pió ta tras di lomba, ta nesesario hasi e transishon di un maneho di krísis pa un maneho di rekuperashon sostenibel mas rápido ku ta posibel. SER lo apoyá e transishon aki dunando su pensamentu krítiko i konstruktivo i aktuando di un forma determiná. Komo órgano di konseho i di konsulta permanente, ku ta konsistí di impresarionan, trahadónan i ekspertonan independiente, SER lo sigui apoyá tur paso pa yega na un merkado laboral di futuro ku lo por ofresé trahadónan trabou digno, duradero i sostenibel, seguridat di entrada i na empresanan e fleksibilidat nesesario pa por sigui inová i amplia oportunidatnan. SER lo monitòr di forma intensivo avansenan riba e áreanan aki den e periodo benidero. Den kaso ku ta nesesario, SER lo formulá rekomendashonnan adishonal na gobièrnu i parlamento. 

##################################################################

NED

Aanbieding SER jaarverslag 2020

Premier Gilmar Pisas heeft op maandag 4 oktober het eerste exemplaar overhandigd gekregen van het jaarverslag van de Sociaal Economische Raad (SER) over 2020. In het jaarverslag wordt verantwoording afgelegd over de SER-activiteiten en resultaten in het coronajaar 2020 en wordt stilgestaan bij de noodzaak van een snelle transitie van crisismanagement naar duurzaam herstelbeleid.

In het voorwoord wordt benadrukt dat COVID-19 de tegenstellingen en onzekerheden in Curaçao heeft doen toenemen en dat het zaak is om, anders dan tot nu toe het geval is geweest, als collectiviteit in te zetten op het duurzaam oplossen van de structurele factoren die een evenwichtige sociaaleconomische ontwikkeling in de weg staan. “De steeds groeiende en door de coronacrisis verergerde armoedekloof, de onzekerheid op de arbeidsmarkt, de afnemende kwaliteit van arbeid, de tekorten in maatschappelijke sectoren, het achterstallig onderhoud in de uitvoering van publieke diensten en dalende onderwijsprestaties zijn symptomatisch voor het kennelijk collectieve onvermogen en gebrek aan daadkracht en urgentie om structurele institutionele, juridische en administratieve barrières uit de weg te ruimen”, aldus het voorwoord. Volgens de SER is het daarom van groot belang dat “de oorzaken hiervan worden aangepakt en dat er fors wordt geïnvesteerd in welzijnsverbetering en welvaartgroei: in toekomstig verdienvermogen, in zekerheid van werk en inkomen, in sterke publieke diensten als onderwijs, zorg en veiligheid, in herstel van vertrouwen van burgers en ondernemers in de overheid, in meer kansengelijkheid en in een duurzaam leefklimaat, nu en in de toekomst.”

Creatief sociaaleconomisch programma

De SER verwacht dan ook dat de komende periode veel van ons aanpassingsvermogen zal vergen. “Wereldwijde transities, zoals de verdere digitalisering, globalisering en vergrijzing zullen grote verschuivingen in werkgelegenheid tussen sectoren en veranderingen in de aard en inhoud van het werk met zich meebrengen. Om deze transities als samenleving adequaat op te vangen en te begeleiden is een ambitieus, veelzijdig en creatief sociaaleconomisch programma nodig om de wendbaarheid en veerkracht van onze economie te versterken en mensen meer zekerheid te bieden. Van belang hierbij is dat perspectiefvolle trajecten, voortvloeiend uit de in Koninkrijksverband gemaakte afspraken (het Landspakket Curaçao), snel worden opgepakt en tot uitvoering gebracht.”

De SER acht het van belang om, in het licht van het vorengaande, te investeren in noodzakelijke aanpassingen in het kader van die grote transities: in scholing en (een leven lange) ontwikkeling, in de organisatie en de infrastructuur om mensen de mogelijkheden te bieden inzetbaar te blijven in de huidige baan of te begeleiden naar nieuwe banen die een eerlijke beloning, zekerheid en zeggenschap bieden, en in verbeterde sociale zekerheid. “Er zijn nu investeringen nodig in onze publieke sectoren, in ons toekomstige verdienvermogen door grotere innovatiekracht en hogere productiviteit, in meer inclusiviteit door gelijkere kansen en eerlijker delen en in een duurzaam leefklimaat, nu en in de toekomst, kortom: in onze welvaart.”

Brede welvaart

“Daarbij moeten wij ons als samenleving richten op brede welvaart, waarbij het gaat om basale vragen die leven onder de bevolking. Woon ik prettig en veilig? Hoe zit het met de toekomst van mijn kinderen? Kan ik de rekeningen aan het einde van de maand nog wel betalen? Biedt mijn studie uitzicht op het vinden van een passende baan? Brede welvaart gaat over de kwaliteit van het leven en de kwaliteit van de leefomgeving en de interactie tussen die twee. Het gaat in essentie om drie samenhangende pijlers: productiviteit, inclusiviteit en leefklimaat. Deze dwingen ons om anders naar economische groei te kijken waarbij eveneens serieus rekening dient te worden gehouden met sociale en ecologische uitdagingen.”

Vanuit de ambitie om iedereen te laten meedelen in die brede welvaart zal de SER zich op de middellange termijn in het bijzonder richten op drie terreinen: 

– Investeren in brede welvaart, publieke sector en toekomstig verdienvermogen 

– Arbeidsmarkt, inkomensbeleid en gelijke kansen 

– Budgettair beleid

 

De SER: kritische en constructieve meedenker

Uitgaande van voorzichtige hoopvolle signalen dat, wat betreft de acute gezondheidsproblemen van COVID-19, het ergste achter de rug is, dient zo snel mogelijk de overstap te worden gemaakt van crisismanagement naar duurzaam herstelbeleid. De SER zal die overstap ondersteunen door kritisch en constructief mee te blijven denken en probleemoplossend te blijven handelen. Als vast advies- en overlegorgaan van werkgevers, werknemers én onafhankelijke deskundigen zal de SER alle stappen ondersteunen in de richting van de arbeidsmarkt van de toekomst die mensen duurzame werk- en inkomenszekerheid en ondernemingen wendbaarheid biedt. De SER zal de voortgang de komende periode intensief monitoren en waar nodig aanvullende voorstellen formuleren

#####################################################################

ENG

Presentation annual report 2020 of SER CURACAO

 

 Prime Minister Gilmar Pisas of Curaçao was presented with the first copy of the Social Economic Council’s (SER) of Curaçao 2020 Annual Report on Monday, October, 4, 2021. The annual report accounts for the SER activities and results in the corona year 2020 and reflects on the need for a rapid transition from crisis management to sustainable recovery policies.

The foreword emphasizes that COVID-19 has increased the contradictions and uncertainties in Curaçao and that, unlike what has been the case so far, it is necessary to focus as a collectivity on the resolution of the structural factors that stand in the way of a balanced and sustainable socio-economic development of the island. “The ever-growing and exacerbated by the corona crisis poverty gap, job insecurity, declining quality of labor, shortages in social sectors, backlogs in the implementation of public services and declining educational performance are symptomatic of the apparent collective inability and lack of decisiveness and urgency to remove structural institutional, legal and administrative barriers,” the preface states. According to the SER of the leeward island, it is therefore of great importance that “the causes of this are tackled and that substantial investments are made in welfare improvement and welfare growth: in future earning capacity, in security of work and income, in strong public services such as education, care and security, in restoring the confidence of citizens and entrepreneurs in the government, in more equality of opportunity and in a sustainable living environment, now and in the future.”

Creative socio-economic program

The SER of Curaçao therefore expects that the coming period will demand much of our adaptability. “Global transitions, such as rapid digitalization, globalization and an aging population will bring about major shifts in employment between sectors and changes in the nature and content of work. To adequately cope with these transitions as a society, an ambitious, multifaceted and creative socio-economic program is needed to strengthen the agility and resilience of our economy and to offer people more security. It is important that promising trajectories, arising from the agreements made in the Kingdom context (the Land package Curaçao), are quickly taken up and implemented.”

The SER of Curaçao considers it important, in the light of the above, to invest in necessary adjustments in the context of these major transitions: in training and (lifelong) development, in the organization and building an infrastructure to offer people the possibilities to remain employable in the current job or to guide them to new jobs that offer fair pay, security and control, and in improved social security. “Investments are needed now in our public sectors, in our future earning power through greater innovativeness and higher productivity, in greater inclusiveness through more equal opportunities and fairer sharing, and in a sustainable living environment, now and in the future, in short: in our prosperity.”

Broad prosperity

“In doing so, we as a society must focus on broad prosperity, which involves basic questions that live among the population. Do I live comfortably and safely? What about the future of my children? Will I still be able to pay the bills at the end of the month? Does my study offer the prospect of finding a suitable job? Broad prosperity is about the quality of life and the quality of the living environment and the interaction between the two. It is essentially about three interrelated pillars: productivity, inclusiveness and living environment. These force us to look at economic growth in a different way that also takes serious account of social and environmental challenges.”

Based on the ambition to allow everyone to share in that broad prosperity, the SER of Curaçao will focus on three areas in particular in the medium term: 

– Investing in broad prosperity, public sector and future earning power 

– Labour market, income policy and equal opportunities 

– Budgetary policy

The SER: critical and constructive thinker

Starting from cautious hopeful signals that, as far as the acute health problems of COVID-19 are concerned, the worst is behind us, the transition should be made as soon as possible from crisis management to sustainable recovery policy. The SER of Curaçao will support this transition by continuing to think critically and constructively and by continuing to act as a problem solver. As a permanent advisory and consultative body of employers, employees and independent experts, the SER will support all steps towards the labour market of the future that offers people sustainable employment and income security and companies flexibility. The SER of Curaçao will monitor progress intensively in the coming period and, where necessary, formulate additional proposals.