Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) vestigt twee nieuwe
leerstoelen voor het Koninkrijk. Er komt een leerstoel politicologie/bestuurskunde en een
leerstoel antropologie/sociologie.
De Universiteit Leiden en de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen
(KNAW), Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV), in samenwerking met
de Universiteit van Amsterdam (UvA), zijn geselecteerd als vestigingsplaatsen voor de
leerstoelen. De Universiteit Leiden zal de leerstoel politicologie/bestuurskunde bekleden en
KITLV/UvA de leerstoel antropologie/sociologie.
Leerstoelhouders
De Colleges van Bestuur van de UvA en de Universiteit Leiden hebben het voorstel tot de
benoeming van hun kandidaat goedgekeurd. Sociaal en cultureel antropoloog, onderzoeker
dr. Francio Guadeloupe wordt de leerstoelhouder Publieke Antropologie van
Koninkrijksrelaties voor de KNAW/KITLV/UvA. Dr. Wouter Veenendaal, universitair
hoofddocent Vergelijkende politicologie bij het Instituut Politieke Wetenschap van de
Universiteit Leiden, wordt leerstoelhouder Democratische Vertegenwoordiging in het
Koninkrijk voor de Universiteit Leiden. Hij zal bij het KITLV in Leiden worden gedetacheerd.
Brede kennisontwikkeling
De twee bijzondere leerstoelen zijn een initiatief van het directoraat-generaal
Koninkrijksrelaties (DGKR) van het ministerie van BZK in het kader van een brede
kennisontwikkeling. De leerstoelen dragen bij aan het versterken van de kennisfunctie
binnen DGKR. Er is behoefte aan zowel verdiepende als verbredende aandacht op het vlak
van de wetenschapsniche koninkrijksrelaties die meer onderzoek, samenwerking, synergie
en spin-off genereert.
Caribische universiteiten
De inzet is om de universiteiten en onderzoekers in de drie de Caribische landen van het
Koninkrijk nauw te betrekken bij de leerstoelen. Er wordt gestreefd naar een samenwerking
met de Caribische universiteiten, waarbij bijvoorbeeld docenten en onderzoekers
uitgewisseld kunnen worden. De opdracht wordt verder uitgewerkt in overleg met de
Caribische universiteiten.
Onschatbare waarde
Staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Koninkrijksrelaties: “Ik ben ontzettend blij dat
het gelukt is om deze samenwerking met universiteiten tot stand te brengen. Betrouwbare
wetenschappelijke kennis is van onschatbare waarde en kan bijdragen aan het verder
verbeteren van de samenwerking in het Koninkrijk. Een mooie mijlpaal, juist in het jaar dat
we vieren dat we in het Koninkrijk al 70 jaar verbonden zijn door het Statuut”.
Leerstoelhouder Francio Guadeloupe: ‘Bijna de helft van mensen met een Caribische
achtergrond woont in Nederland. Tegelijkertijd wonen er op de eilanden duizenden mensen
wiens overgrootouders in Nederland zijn geboren. Deze realiteit is groter dan de spanningen
tussen de politici in Den Haag en de politici op de eilanden. We moeten erkennen dat
koninkrijksrelaties in de praktijk uitwerken op een lagere frequentie dan het niveau van
beleidsmakers. Ik wil focussen op wat er in de community en in de politiek gedaan wordt om
het Koninkrijk een meer gelijkwaardig, eerlijk en inclusief te maken voor iedereen. Dat is wat
ik wil onderzoeken, samen met de kennisinstituten op alle zes eilanden en in Nederland’.
Leerstoelhouder Wouter Veenendaal: ‘Het Koninkrijk der Nederlanden heeft een unieke
structuur. Het bestaat uit vier autonome en gelijkwaardige landen, maar één van die landen
– Europees Nederland – is politiek en institutioneel superieur. Dat roept vragen op over de
democratische vertegenwoordiging binnen het Koninkrijk, die ik in deze leeropdracht wil
gaan onderzoeken. Samen met instellingen en experts op de zes eilanden en in Nederland
hoop ik een impuls te geven aan de ontwikkeling van kennis en onderwijs op het gebied van
politiek en democratie in ons Koninkrijk. Ik zie enorm uit naar de samenwerking met
wetenschappers en instellingen aan beide kanten van de oceaan’.
Open proces
De leerstoelen kwamen tot stand via een open proces. De universiteiten en
kennisinstellingen werden gevraagd om een voorstel in te dienen met een eigen invulling en
onderzoeksfocus. De voorstellen van de Universiteit Leiden en KITLV/KNAW/UvA werden als
beste beoordeeld.
DGKR heeft al een samenwerking met de Haagse Hogeschool in het kader van de Minor
Koninkrijksrelaties.