FeaturedLocal

Leonardo Figaroa: Riba dia di democracia nos ta celebra e tirania di e mayoria

Eng Leonardo Figaroa On Democracy Day We Celebrate Jpg.6

16 September ta dia internacional di Democracia, pero den e Aruba di awe tiki lo por celebra e dia aki. E ta un fecha importante pa nos por para un rato keto y reflexiona ariba kico ta e democracia cu awe nos tin na Aruba?

Riba papel e ta uno bunita, Aruba ta un estado di derecho unda ley ta codifica y nos como cuidadanonan ta confia den nos leynan pa asina nos por sinti cu nos ta wordo protehi na momento cu nos derechonan ta keda mina.

Un realidad diferente

Sinembargo den e Aruba di 2023, mas o menos 37 aña despues di nos Status Aparte awe nos ta biba den un tirania di e mayoria. E ta importante pa por compronde un tiki con nos constitucion ta funciona. E trias politica den e siglo 21 ta uno diferente, unda cu Parlamento di Aruba no solamente ta e poder legislativo, pero gobierno di Aruba tambe a haya e autoridad pa por fungi como un co-legislador. Despues di e hecho cu nos gobierno tin un tarea hopi mas complex cu locual antes por a spera di nos gobierno, awe den practica, nos ta wak cu nos sistema di democracia no ta funcionando mas.

Un Parlamento Drumi, E tirania di mayoria

Durante un periodo hopi grandi nos a tende politiconan opositorio a yama e parlamentarionan cu ta sostene gobierno un ‘stempel parlament’, pero e realidad ta cu e forma con nos sistema ta funciona nunca lo por laga parlamentarionan funciona segun e constitucion capitulo III. articulo 16 ‘De Leden stemmen zonder last’, bunita regla den nos constitucion, pero den practica e ta diferente. Politiconan cu normalmente mester keda den Parlamento, ta opta pa bira minister como consecuencia di e transicion aki, personanan cu hopi tiki voto ta drenta Parlamento. E parlamentarionan aki lo no critica nan gobierno debi na e hecho cu si nan haci esaki e siguiente eleccion lo nan tin un number riba e lista hopi mas abao y como consecuencia nan no lo ricibi e oportunidad pa por regresa como parlamentario.
Si nos mira e documento ‘overzicht van de werkzaamheden van de Staten van Aruba gedurende het zittingsjaar 2022-2023’, nos por conclui cu solamente cinco ley a keda inicia y solamente seis reunion publico a keda peticiona di locual cuatro a keda yama door di e Presidente di Parlamento.


Esaki ta un indicacion di con hopi nos parlamento ta faya Aruba. Nos mester un Parlamento cu ta bay compronde cu gobierno ta traha basa riba e confiansa cu Parlamento ta duna pa e por goberna.  Parlamento mester realisa cu si gobierno lo no bay traha un ley, cu Parlamento di Aruba tin un responsabilidad pa por inicia e ley den cuadro di tarea cu Parlamento tin cu Aruba.

Kico ta e problema?

Tanten cu RAIZ y MEP brasa otro den Parlamento y grita PRO pa tur e proposicionnan cu gobierno entrega, Aruba su futuro ta keda secuestra pa e tirania di e mayoria. E ta tristo pa mira parlamentarionan preocupa solamente ariba nan interes personal, pero e pregunta ta bira: kico nos por haci?

Algun proposicion pa trece cambio den e sistema?

PDP ta para pa un politica di Politiea, esaki kiermen cu nos ta kere den cuestiona, pero mas importante informa, educa y conscientisa e pueblo di Aruba pa nos por stimula mas participacion den e dialogo den e forum nacional. Esaki kiermen cu nos ta kere den un politica constructivo. Basa riba nos principionan y punto di salida nos proposicionnan ta:

  1. Boga pa negocia un gobierno tecnocrata (zakenkabinet), sino uno hibrido, unda un mayoria di cuatro mandatario ta vakminister, ministernan no riba un lista politico.
  2. Fiha e Landsverordening Instelling Ministeries (LIM) cu ta regla e responsabilidad ministerial di tur minister den nos constitucion capitulo II, pa asina nos por logra sigura un continuidad.
    1. Regla un profielschets, condicionnan cu nos lo desea pa nos mandatarionan tin. Elementonan importante lo ta: (Ehempelnan)
      1. Educacion na nivel HBO/WO.
      2. Ministernan cu den pasado a haya nan mes den man di justicia lo no por eherce e funcion di minister mas.
      3. Consehonan di veiligheidsdienst ta bindend.
    2. Motibonan pakico e LIM ta asina importante:
  • Esaki lo fiha un garantia cu Aruba su departamentonan lo realmente tin continuidad.
  • No lo tin mucho cambio pa cu e cantidad di fondo disponibel cu lo ta algo cu no lo fluctua miho.
  • Gobierno di Aruba por keda miho controla door di Parlamento di Aruba pasobra parlamentarionan por controla e prespuesto mediante e cuentanan anual y esaki lo eleva a calidad di control di Parlamento.
  1. Negocia e miho Rijkswet Aruba Financieel Toezicht (RAft) pa Aruba.
  2. Fortifica e posicion di Parlamento di Aruba mediante modernisacionnan den nos constitucion cu ta garantisa pueblo su interes y bienestar.

Aruba, hunto cu bo nos tin un responsabilidad pa por cambia e direccion di e pais, pesey mi ta pidibo pa tene un mente habri y forma parti di Partido Direccion Politiea pa asina hunto nos por construi un futuro unda nos ta dirigi Aruba den e direccion corecto!

Related posts

Ban papia di bo plan di seguridad riba lama: Con prepara bo ta, prome cu sali bay pisca?

EA News Author

Condecoracion Real 2022

EA News Author

Pronostico di tempo diamars 25 di oktober 2022

EA News Author

Leave a Comment

Whatsapp Message