Elk van de zes eilanden—Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten—heeft unieke
en proactieve maatregelen genomen om de uitdagingen waarmee hun riffen worden geconfronteerd
aan te pakken. De restoratie inspanningen van lokale natuurbeschermingsorganisaties werden
gepresenteerd tijdens de recente Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) Reef Restoration
Workshop en zijn van cruciaal belang voor het waarborgen van de gezondheid en levensduur van deze
onderwater schatten voor de komende jaren.
Aruba: Een toekomst bouwen voor koraalriffen
De koraalherstelinspanningen op Aruba worden geleid door de Aruba Conservation Foundation (ACF),,
die actief werkt aan het herstellen en in stand houden van de koraalecosystemen van het eiland. Een
van de belangrijkste initiatieven is het nieuwe project “Turning the Tide,” gefinancierd door RESEMBID
en in samenwerking met Wageningen University & Research. Het project maakt gebruik van
kunstmatige riffen die op drie verschillende locaties op de zeebodem zijn geplaatst binnen het Parke
Marino Aruba. De kunstmatige riffen recreëren de driedimensionale structuur die hopelijk zal helpen bij
het herstel van belangrijke herbivore soorten. ACF wordt ook ondersteund door het werk van
ScubbleBubbles en de University of Aruba, die koraalkwekerijen onderhouden en regelmatig stranden
en riffen schoonmaken. Er is ook spannend nieuw werk in samenwerking met de Metabolic Foundation
om de zeebodem in kaart te brengen.
Bonaire: Een wereldleider in rifbehoud
STINAPA Bonaire heeft een van de meest succesvolle mariene beschermde gebieden in het Caribisch
gebied opgezet, wat cruciaal is voor het behoud van haar koraalriffen. Daarnaast is de Reef Renewal
Foundation Bonaire (RRFB) toonaangevend in herstelinspanningen en heeft het koraalkwekerijen
opgezet die tot de meest geavanceerde in de regio behoren. Naast het uitplanten van duizenden koralen
per jaar, verbetert RRFB de genetische diversiteit van kwetsbare soorten via hun
koraalkweekprogramma. Extra samenwerkingen met partners zoals STINAPA Bonaire, Wageningen
University and Research, Florida State University en Rasster Lab hebben het vermogen van lokale
natuurbeschermingsorganisaties om wetenschappelijke monitoring in hun beheer te integreren verder
vergroot, waardoor Bonaire een leider is geworden op het gebied van koraalbehoud. Nieuwe
innovatieve manieren om de lokale vispopulaties te verbeteren worden verkend door Blijdorp
(RoffaReefs), mede gefinancierd door het Wereld Natuur Fonds. Een nieuw ReefGrazers-project richt
zich op het gebruik van inheemse algenetende dieren. Dit project is een samenwerkingsverband
tussen Hogeschool Van Hall Larenstein, Wageningen Universiteit, Wageningen Marine
Research, STINAPA Bonaire, STENAPA en Saba Conservation Foundation en het Wereld Natuur Fonds.
Curaçao: Innovatieve benaderingen van rifherstel
De koraalherstelactiviteiten van Curaçao worden gedreven door een combinatie van wetenschappelijk
onderzoek en de gemeenschap. De Carmabi Foundation, in samenwerking met het Curaçao Marine Park,
Reef Renewal Curaçao en de Branch Coral Foundation, heeft verschillende innovatieve technieken
ontwikkeld voor koraalherstel, waaronder microfragmentatie en het gebruik van substraten die de
koraalgroei bevorderen. Deze technieken zijn ontwikkeld in samenwerking met internationale experts,
waaronder onderzoekers van SECORE International en de University of Miami. De herstelinspanningen
van Curaçao omvatten ook lokale duikcentra zoals Ocean Encounters en Dive Division, die bijdragen aan
het uitplanten van koraal en het monitoren van de gezondheid van de riffen. Publieke voorlichting en
bewustmakingsprogramma's, ondersteund door lokale natuurbeschermingsorganisaties en de
Universiteit van Curaçao, zijn essentieel voor het bevorderen van een cultuur van mariene
rentmeesterschap onder inwoners en bezoekers.
Saba: Bescherming van de “The Unspoiled Queen”
De Saba Conservation Foundation beheert het Saba Marine Park en de Saba Bank, die een cruciale rol
hebben gespeeld bij het in stand houden van de mariene ecosystemen van het eiland.
Koraalherstelinitiatieven op Saba worden ondersteund door samenwerkingen met universiteiten zoals
Wageningen University & Research en Van Hall Larenstein University of Applied Sciences, evenals door
het lopende natuur- en milieubeleidsplan (NEPP) voor rifherstel van de Nederlandse regering. Deze
inspanningen richten zich op het opzetten van koraalkwekerijen om bedreigde koraalsoorten te kweken,
evenals baanbrekend onderzoek naar herbivoorherstel, zoals het Diadema II-project dat zich richt op het
herstel van de Diadema antillarum-populaties. De SCF werkt ook samen met lokale duikexploitanten,
zoals SeaSaba, om de gemeenschap te betrekken bij het monitoren en herstellen van de riffen, zodat de
riffen van Saba ongerept en levendig blijven.
Sint Eustatius: Herstel van koraalriffen door gemeenschapsbetrokkenheid
Sint Eustatius is actief betrokken bij koraalherstel via het werk van de St. Eustatius National Parks
Foundation (STENAPA). Het vorige koraalherstelproject van STENAPA richtte zich op het kweken en
uitplanten van koralen. STENAPA richt zich nu op herbivoorherstel met zijn NEPP Coral Reef Restoration
Project. Statia heeft een daling ervaren van 25% harde koraalbedekking naar minder dan 2,5% in de
afgelopen 20 jaar. Riffen worden nu gedomineerd door macroalgen die concurreren met koraal om
ruimte en voorkomen dat jonge koraallarven zich vestigen. Het terugbrengen van belangrijke
herbivoorpopulaties zoals de Lang zwartstekelige zee-egel Diadema antillarum naar het rif is essentieel
om ruimte te bieden voor koraal om zich te vestigen en te groeien. Dit herstelproject wordt uitgevoerd
in samenwerking met herstelbeoefenaars en onderzoekers en zal in de toekomst ook andere
aanvullende herbivoren omvatten. Momenteel richt STENAPA zich op het kweken en uitzetten van
belangrijke herbivoren zoals Diadema antillarium. Deze herbivoren grazen op en verminderen
algenbedekking op de riffen, waardoor cruciale ruimte wordt vrijgemaakt voor vestigende koraallarven.
Gemeenschapsbetrokkenheid is een hoeksteen van de herstelstrategie van Statia, waarbij lokale scholen
en vrijwilligers leren over activiteiten voor rifbehoud. Educatieve programma's georganiseerd door
STENAPA zijn bedoeld om de lokale capaciteit voor lange termijn beheer van riffen op te bouwen en een
diepe band te creëren tussen de gemeenschap en hun mariene omgeving.
Sint Maarten: Samenwerking voor rifherstel
Op Sint Maarten speelt de Nature Foundation St. Maarten een cruciale rol in het herstel van
koraalriffen, waarbij ze samenwerken met lokale en internationale partners om hun inspanningen te
verbeteren. De stichting heeft koraalkwekerijen rondom het eiland opgezet, met een bijzondere focus
op het herstellen van populaties van hertshoorn- en elandhoornkoralen. Deze inspanningen worden
ondersteund door samenwerkingen met het Sint Maarten Nature Reserve, EPIC (Environmental
Protection in the Caribbean) en academische instellingen zoals de Universiteit van Sint Maarten en de
Universiteit van de Maagdeneilanden. De Nature Foundation St. Maarten werkt ook nauw samen met
lokale bedrijven, waaronder duikcentra zoals Dive Sint Maarten, om hen te betrekken bij het uitplanten
van koralen en het monitoren van de riffen. Publieksvoorlichtingscampagnes, ondersteund door deze
samenwerkingen, zijn bedoeld om het bewustzijn over het belang van koraalriffen te vergroten en
duurzaam gedrag te bevorderen bij zowel bewoners als toeristen.
Een verenigd front voor koraalherstel
Koraalriffen worden geconfronteerd met verschillende ernstige bedreigingen, variërend van
klimaatverandering, invasieve soorten, vervuiling tot overbevissing. Het beschermen van deze riffen
moet verder gaan dan alleen herstel, aangezien het aanpakken van deze problemen naast lopende
inspanningen essentieel zal zijn om deze vitale ecosystemen volledig te beschermen. Tijdens deze DCNA
workshop werd duidelijk dat er behoefte is aan verbetering van de samenwerking en kennisuitwisseling
tussen de eilanden. Door samen te werken kunnen we de kracht van onze lokale experts benutten om
projecten op alle eilanden naar een hoger niveau te tillen. DCNA onderzoekt momenteel de
vervolgstappen om dit verder te faciliteren, zoals het opzetten van het “Conservation and Restoration of
Key Habitat Program” dat alle zes eilanden zal omvatten. Hieronder zullen ook koraalriffen vallen.
Deze workshop werd gefinancierd door het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en
Natuur en ondersteund door de Nationale Postcode Loterij.
