Curaçao heeft een goede uitgangspositie om meerjarige overschotten op de begroting te realiseren, mede door de belangrijke resultaten van het project ter verhoging van de belastinginkomsten. Na jarenlange begrotingstekorten dient Curaçao de omslag naar meerjarige overschotten de hoogste prioriteit te geven. Het College financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten (Cft) drong hier in de recente gesprekken met de regering van Curaçao op aan. Curaçao staat voor de belangrijke opgave om de overheidsschuld terug te brengen naar een prudent niveau, terwijl de risico’s en onzekerheden onverminderd groot zijn. Dit geldt in het bijzonder voor de zorg en sociale zekerheid. Structurele hervormingen en groeibevorderende investeringen in combinatie met strikt meerjarig begrotingsbeleid zijn essentieel om de overheidsfinanciën op orde te brengen.
De economie van Curaçao herstelde aanvankelijk snel van de gevolgen van de coronacrisis. Na de economische krimp van 18,4 procent in 2020, groeide de reële economie van Curaçao met 4,2 procent in 2021 en 5,9 procent in 2022 volgens de ramingen van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS). In 2022 is het nominale bruto binnenlands product weer teruggekomen op het niveau van voor de pandemie. Voor dit jaar verwacht de CBCS een reële economische groei van 2,7 procent, terwijl de inflatie naar verwachting 4,5 procent bedraagt.
Een jarenlange periode van begrotingstekorten en een oplopende overheidsschuld hebben de overheidsfinanciën van Curaçao sterk verslechterd. De overheidsschuld van Curaçao bedraagt momenteel ANG 4,3 miljard, ofwel 79 procent van het bruto binnenlands product. Curaçao staat voor de belangrijke opgave om de overheidsschuld terug te brengen naar een prudent niveau, risico’s in en buiten de begroting af te dekken en de houdbaarheid van de overheidsfinanciën meerjarig op orde te brengen. Het realiseren van begrotingsoverschotten vanaf 2023 moet daarom de hoogste prioriteit krijgen.
Begroting 2023
De begroting 2023 is eind vorig jaar door de Staten van Curaçao vastgesteld. Curaçao presenteert een sluitende begroting in 2023 en 2024, gevolgd door beperkte begrotingsoverschotten in 2025 en 2026. Het Cft drong er bij Curaçao op aan om al vanaf 2023 begrotingsoverschotten te realiseren en deze overschotten in te zetten voor gedeeltelijke aflossing van de overheidsschuld. Dat is geen onmogelijke opgave, want Curaçao boekt sinds 2021 goede resultaten met het project ter verhoging van de belastingcompliance en optimalisatie van de belastinguitvoering. Gecombineerd met verlaging van de overheidsuitgaven en strikt begrotingsbeleid kan Curaçao al in 2023 de omslag naar een begrotingsoverschot maken.
Zorg en sociale zekerheid
Om de uitgavengroei op het terrein van sociale zekerheid en zorg in toom te houden zijn hervormingen noodzakelijk. Het Cft wijst al geruime tijd op het uitblijven van in 2021 afgekondigde beheersmaatregelen voor het schommelfonds, en de risico’s daarvan voor de begroting van het land. Curaçao betaalt een jaarlijkse bijdrage van ANG 306 miljoen aan de sociale fondsen en is daarnaast verplicht om tekorten in het schommelfonds aan te zuiveren. Het Cft benadrukt dat Curaçao niet alleen op korte termijn compenserende maatregelen moet treffen om tekorten in het schommelfonds te voorkomen, maar ook structureel hervormingen moet doorvoeren om langjarige tekorten af te wenden.
Ook uitte het Cft zijn nadrukkelijke zorgen over de precaire financiële situatie van het Curaçao Medical Center en het uitblijven van concrete actie. Het Cft verzocht Curaçao al eerder hiervoor voorzieningen te treffen in de begroting.
Hervormingen en investeringen
Structurele hervormingen, zoals opgenomen in het Landspakket en groeibevorderende investeringen zijn van groot belang om het groeipotentieel van Curaçao te versterken en de veerkracht van de economie te vergroten. Het Cft wees op het lage niveau van publieke investeringen en spoorde Curaçao aan om gerichte investeringsplannen, bijvoorbeeld op het terrein van fysieke infrastructuur, op te nemen in de begroting, en deze met gepaste voortvarendheid uit te voeren. Curaçao dient de kansen, die het Landspakket biedt om structuurversterkende hervormingen door te voeren, ten volle te benutten. Hiermee worden de uitgangspositie en duurzaamheid van de overheidsfinanciën versterkt.
Per 1 februari 2023 is mevrouw Lidewijde Ongering benoemd als voorzitter van het College financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten, het College Aruba financieel toezicht en het College financieel toezicht Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Het Cft, in nieuwe samenstelling, bracht van 6 tot en met 8 februari 2023 een bezoek aan Curaçao en voerde gesprekken met de Gouverneur, de minister van Financiën, de minister van Gezondheid, Milieu en Natuur, de Raad van Ministers en de Commissie Financiën van de Staten. Het Cft sprak ook met de directie van de Sociale Verzekeringsbank (SVB), de Inspectie voor de Volksgezondheid, het bestuur van het Curaçao Medical Center en de kwartiermaker van de Regiegroep Sanering CMC-entiteiten.
