Dia 1 di sèptèmber 2021 Kolegio Ehekutivo a entregá presupuesto di Entidat Públiko Boneiru pa aña 2022 na Konseho Insular na tempu i konforme e término legal. Huntu ku e konsepto di presupuesto akí a manda tambe konseho di Kolegio di Supervishon Finansiero (CFT) i reakshon di Kolegio Ehekutivo riba esaki pa Konseho Insular.
Hopi aña largu presupuesto di Entidat Públiko Boneiru a konsistí di solamente informashon tokante tareanan regular i akshonnan di añanan anterior ku un splikashon tékniko di e sifranan. E presupuestonan anterior akí no tabata laga mira na un forma kla, kiko e plannan di maneho di gobièrnu tabata. E sifranan presentá no tabata konektá na e maneho intenshoná di Entidat Públiko Boneiru. Pa e motibu aki tabata difísil pa direktoradonan di Entidat Públiko Boneiru pone prioridatnan klaro basá riba e fondonan disponibel pa ehekushon, durante e aña presupuestario. Falta di un bista kla riba e propio presupuesto a kontribuí tambe na un situashon kaminda tur aña tabata gasta ménos sèn ku tabata disponibel, loke CFT a trese dilanti den diferente konseho. Kolegio Ehekutivo a duna oido na e konsehonan akí i p’esei den presupuesto 2022 a mustra na un forma bon kla e konekshon entre e intenshonnan di maneho i e medionan finansiero disponibel.
Den vários karta CFT a ekspresá su preokupashon tokante e situashon kaminda ta gasta ménos sèn ku ta disponibel, i tambe a pone énfasis riba e punto akí durante kòmbersashonnan. P’esei ta desapuntante ku den CFT su karta di konseho komo reakshon riba e presupuesto, no ta mira bèk e mehorashon ku a keda realisá.
Uso di reserva general di Entidat Públiko Boneiru
Durante un kòmbersashon ku CFT dia 29 di yüni último, CFT a rekomendá Kolegio Ehekutivo pa hasi uso di e reserva general, i a bolbe konfirmá esaki den un karta di CFT di 13 di ougùstùs último. Netamente a base di e palabrashon akí a disidí pa pone medionan èkstra disponibel den presupuesto 2022 pa por invertí den Boneiru. E medionan akí ta bini disponibel pa medio di hasi uso di un parti chikitu di e reserva general pa ekilibrá e presupuesto. Despues di un análisis eksperto riba e posishon finansiero di Entidat Públiko Boneiru, a resultá ku ta akseptabel pa hasi uso di USD 2 mion for di e reserva general.
A komuniká ku CFT ku Kolegio Ehekutivo ta bai kontratá un eksperto pa hasi un análisis di riesgo amplio, ku lo forma e base pa un kalkulashon renobá di e kapasidat di resiliensia (“weerstandsvermogen”). E resultado di e análisis aki lo keda raportá den un nota di maneho di riesgo i di kapasidat di resiliensia. Komo parti di e mesun enkargo akí, e empleado eksperto lo formulá tambe un nota di reserva i provishon. Teniendo kuenta ku disponibilidat di likides di Entidat Públiko Boneiru, esaki lo inkluí tambe plannan konkreto pa gastunan di gobièrnu.
Pa e motibu akí Kolegio Ehekutivo ta asombrá ku den e karta di 1 di sèptèmber último CFT ta indiká esaki komo punto di atenshon, miéntras ku ya kaba a informá CFT tokante esaki i entretantu e eksperto a kuminsá kaba ku e análisis.
Maneho finansiero
CFT ta remarká ku mester tuma paso pa yega na mehorashon di e maneho finansiero. Turesten ku CFT ta na altura ku ya a tuma pasonan konkreto kaba, no opstante e peso enorme riba e organisashon atministrativo durante e krísis di Covid-19. Diferente punto di mehorashon ta kompletamente solushoná i a realisá progreso signifikante riba vários punto for di e ‘management letter’ di 2019.
Un bon ehèmpel ta ku a eliminá e retraso ku tabata tin den prosesamentu di opheshon. A kuminsá atendé e opheshonnan na luna di yüni 2021, i entretantu tur e 500 opheshonnan ku tabata tin habrí a wòrdu tratá. Otro ehèmpel ta ku awor atministrashon di ofisina di haf ta kompletamente na nivel, a organisá registro di supsidio i atministrashon di proyekto, i a realisá hopi adelanto riba deskripshon di proseso komo parti di e trayekto di digitalisashon. Esaki ta algun ehèmpel di e puntonan ku ya kaba ta solushoná òf bon na kaminda pa resolvé.
Riba tereno organisatorio tambe a realisá mehorashon importante na aña 2021. Asina por menshoná ku e Tim di Direktor, direktorado di Maneho i Sosten i departamento di Finansa ta traha mas integral. Entidat Públiko Boneiru a logra tambe pa kompletá e kuenta anual 2020 na tempu den e promé parti di e aña akí, ta invertiendo fuertemente den desaroyo di dokumentunan di Planifikashon i Kontròl (P&C) i ta atendiendo seriamente ku e konklushonnan di akountent for di e último ouditorio di e kuenta anual.
Fortifikashon di departamento di finansa i e organisashon mes
Entidat Públiko Boneiru ke realisá un kombinashon di empoderashon i motivashon di empleadonan aktual, i alabes fortifiká e departamento di finansa ku funshonarionan adishonal. Mester inkorporá responsabilidat pa un maneho finansiero sano na un manera duradero den henter e organisashon. Konkretamente esaki ta enserá entre otro ku lo kontratá un hefe di finansa eksperensiá, un ‘concern-controller’ i dos kontroladó nobo.
Den kartanan anterior CFT a indiká ku Entidat Públiko Boneiru mester bai presupuestá e presupuesto di personal i e vakaturanan habrí mas presis. Pa kumpli ku esaki gobièrnu a nombra un empleado spesialmente pa atendé e tarea aki. Di e manera akí a kalkulá un suma mas realístiko pa e vakaturanan ku mester yena, loke a kondusí na un bahada di e presupuesto akí kompará ku añanan anterior. Mirando ku anteriormente CFT mes a remarká esaki, i e splikashon tokante esaki den de konsepto di presupuesto 2022 ta bon kla, ta desepshonante ku CFT tòg ta hasi pregunta tokante esaki den su karta di 1 di sèptèmber último.
Mi ta konsiente ku nos tin ainda un kaminda pa bai pa logra haña finansa i atministrashon di gobièrnu di Boneiru mas na òrdu. Sí ta asina ku último tempu nos a dal pasonan grandi pa fortifiká gobiernu su maneho finansiero. Ku e presupuesto ta hinká den otro na un manera asina profeshonal i ku nos a entreg’é na tempu tambe na Konseho Insular ta un logro hopi importante. Esaki ta e tono ku nos a buta awor i pa tur mehorashon ku ta sigui. Naturalmente CFT tin un ròl di supervishon, pero nan por skohe pa kumpli ku e ròl ei pa medio di sigui duna konseho kontradiktorio òf pa duna krítika konstruktivo ku realmente nos por hasi algu kuné. Gustosamente nos lo ke mira ku CFT komo supervisor ta asumí un ròl konstruktivo, di manera ku konhuntamente nos por realisá mehorashon berdadero pa nos isla’, segun diputado Thielman.
##################################################################
NED
CFT is inconsequent
Begroting OLB voldoet aan afspraken gemaakt met het CFT
Kralendijk – Op 1 september 2021 heeft het Bestuurscollege (BC) de begroting van het openbaar lichaam Bonaire voor het jaar 2022 tijdig, conform de wettelijke termijn, ingediend bij de Eilandsraad. Samen met deze ontwerpbegroting is ook het advies van het College Financieel Toezicht (CFT) en de reactie van het BC daarop naar de Eilandsraad gestuurd.
Jarenlang bestond de begroting van het OLB slechts uit een opsomming van reguliere taken en acties van voorgaande jaren met een technische uitleg van de cijfers. Uit deze voorgaande begrotingen was niet duidelijk te herleiden wat de beleidsplannen van de overheid waren. De gepresenteerde cijfers waren niet gekoppeld aan het voorgenomen beleid van het OLB. Dit leidde er toe, dat de directies van het OLB gedurende het begrotingsjaar geen duidelijke prioriteitstelling hadden die gekoppeld waren aan financiële middelen voor de uitvoering. Het gebrek aan een duidelijk inzicht in de eigen begroting heeft bijgedragen aan de jaarlijkse onderbesteding, dat het CFT in verschillende adviezen heeft aangekaart. Deze adviezen heeft het BC ter harte genomen, in de begroting 2022 is een duidelijke relatie gelegd tussen de beleidsvoornemens en de beschikbare financiële middelen.
Ondanks dat het CFT in meerdere brieven de bezorgdheid heeft geuit over de onderbesteding en ook tijdens gesprekken het belang van dit punt heeft benadrukt, is het teleurstellend dat de doorgevoerde verbeteringen niet zijn terug te vinden in haar adviesbrief als reactie op de begroting.
Inzet van de algemene reserves van het OLB
Tijdens een gesprek met het CFT op 29 juni jl. heeft het CFT het BC aanbevolen om de algemene reserves in te zetten, wat weer is bevestigd in een CFT brief van 13 augustus jl. Juist op basis van deze afspraak is besloten om in de begroting 2022 extra middelen beschikbaar te stellen om te kunnen investeren in Bonaire. Deze middelen komen beschikbaar door een klein deel van de algemene reserves aan te wenden om de begroting sluitend te maken. Na deskundige analyse over de financiële positie van het OLB, bleek het benutten van USD 2 miljoen uit de algemene reserves aanvaardbaar te zijn.
Met het CFT is gecommuniceerd dat het bestuurscollege een deskundige in gaat huren om een uitgebreide risicoanalyse te verrichten, welke de basis zal vormen voor een hernieuwde berekening van het weerstandsvermogen. De uitkomst hiervan wordt vastgelegd in een nota risicomanagement en weerstandsvermogen. In het verlengde van deze opdracht zal de deskundige medewerker een nota reserves en voorzieningen gaan opstellen waarin, rekening houdend met de beschikbaarheid van de liquiditeiten van het OLB, ook concrete bestedingsplannen zullen worden opgenomen.
Het BC is daarom ook verbaast dat het CFT in de brief van 1 september jl. dit als een kanttekening aangeeft terwijl het CFT hierover al geïnformeerd is en de deskundige in de tussentijd al begonnen is met de analyse.
Financieel beheer
Het CFT merkt op dat er stappen gezet moeten worden voor de verbetering van het financieel beheer. Het CFT is echter op de hoogte dat, ondanks het zware beslag van de Covid-19 crisis op de ambtelijke organisatie, er reeds concrete stappen gemaakt zijn. Verschillende verbeter-punten zijn volledig opgelost en er is duidelijke voortgang geboekt op meerdere punten uit de management letter van 2019.
Een goed voorbeeld hiervan is het wegwerken van achterstanden op het gebied van openstaande bezwaren. Dit is in de maand juni 2021 gestart. Het ging hierbij om 500 bezwaren, die inmiddels volledig afgehandeld zijn. Verder is de administratie van het havenkantoor is nu volledig op peil, het subsidieregister en de projectadministratie zijn opgezet, en als onderdeel van het traject digitalisering is er flinke voortgang geboekt met de beschrijving van processen. Dit zijn een paar van de punten die dus opgelost of goed onderweg zijn.
Ook op organisatorisch gebied zijn er in 2021 belangrijke verbeteringen doorgevoerd, waaronder het meer integraal werken door het Directieteam, de directie B&O en afdeling Financiën. Hoewel OLB ook in staat is geweest om dit voorjaar tijdig de jaarrekening 2020 te kunnen opstellen, wordt er stevig geïnvesteerd in de verdere doorontwikkeling van de P&C-documenten en heeft het opvolgen van de bevindingen van de accountant bij de afgelopen jaarrekeningcontrole volop de aandacht.
Versterking afdeling financiën en de organisatie zelf
Het OLB zet in op een combinatie van empowerment en motivatie van de huidige medewerkers gelijk met het versterken van de afdeling financiën met nieuwe krachten. De verantwoordelijkheid voor een gezond financieel beheer moet duurzaam ingebed worden in de gehele organisatie. Concreet houdt dit onder meer in het werven van een ervaren hoofd financiën, een concern-controller en twee nieuwe controllers.
In eerdere brieven heeft het CFT aangegeven dat het OLB het personeelsbudget en de open vacatures nauwkeuriger moet gaan begroten. Om hieraan te voldoen, heeft het OLB een medewerker speciaal hierop geplaatst. Hierdoor is een nauwkeuriger bedrag ingeschat voor de in te vullen vacatures, wat tot een verlaging heeft geleid van dit budget vergeleken met voorgaande jaren. Aangezien dit eerder door het CFT zelf is opgemerkt, en de toelichting hierover in de ontwerpbegroting 2022 duidelijk is, is het teleurstellend dat het CFT in haar brief van 1 september jl. hier toch vragen over stelt.
“Ik ben me er van bewust dat we een hele opgave hebben om de financiën en administratie van het OLB verder op orde te krijgen. Wel hebben we in de afgelopen tijd zeker forse stappen gezet om het financieel beheer van het OLB te versterken. Het is een belangrijke mijlpaal dat de begroting nu op een professionele manier is opgezet en ook tijdig is aangeboden aan de eilandsraad. Dit is de toon die wij nu gezet hebben voor alle verbeteringen die zullen volgen. Het CFT heeft uiteraard een toezichthoudende rol, maar kan kiezen om die rol in te vullen door tegenstrijdige adviezen te blijven geven of opbouwende kritiek te leveren waar wij ook echt iets mee kunnen. Graag zien wij dat het CFT als toezichthouder een constructieve rol inneemt, zodat wij gezamenlijk daadwerkelijke verbeteringen kunnen realiseren voor het eiland,” aldus gedeputeerde Thielman.