De economie van Aruba groeit voorspoedig. Ook de overheidsfinanciën tonen een positief beeld. Het is zaak dat Aruba de huidige financiële positie benut om de overheidsfinanciën structureel op orde te brengen en de economie weerbaarder te maken. Prudent begrotingsbeleid blijft daarbij onverminderd van belang, gelet op de hoge rentelasten. Structurele hervormingen in de sociale zekerheid en arbeidsmarkt zorgen voor meer weerbaarheid.
Schuldreductie
De begroting 2024 is tijdig vastgesteld en voldoet voor zowel 2024 als meerjarig ruimschoots aan de centrale begrotingsnorm van een overschot van minimaal 1 procent van het bruto binnenlands product. Er zijn echter ook risico’s. De rentelasten, die nu al bijna een vijfde van de begroting in beslag nemen, kunnen verder oplopen vanwege de herfinancieringsopgave in komende jaren. Daarmee verdringen ze meer dan ooit andere uitgaven of investeringen. Schuldaflossing blijft daarom van belang.
Investeringen
Investeringen zijn nodig om de economie weerbaarder te maken en de verdiencapaciteit te verhogen. In dat kader is het CAft positief over de voorgenomen toename in de begroting van de investeringen naar AWG 115 miljoen in 2028. Om de effectiviteit van deze investeringen te waarborgen, is het van belang dat een meerjarige investeringsagenda wordt opgesteld die gekoppeld is aan de beleidsdoelstellingen, inclusief die uit het Landspakket
Hervormingen
Met de budgettaire ruimte bij zowel het land als de sociale fondsen, is nu het moment om noodzakelijke hervormingen door te voeren die de economie versterken. In de zorg worden concrete stappen gezet om tot structurele beheersing van de zorguitgaven te komen. Het CAft staat in beginsel positief tegenover een uitgavenkader als beheersinstrument, mits daarmee de zorguitgaven daadwerkelijk geremd worden.
Voor de sociale zekerheid zou Aruba, juist nu de uitgangspositie van de fondsen gunstig is, kunnen kijken naar hervormingen die ook de arbeidsmarkt dynamischer maken. De luxe die Aruba nu heeft is dat er hervormingen doorgevoerd kunnen worden, zonder dat de lastendruk hoeft toe te nemen.
Op fiscaal terrein heeft Aruba in 2023 een eerste stap gezet om het belastingstelsel robuuster te maken. Het stelsel van indirecte belastingen blijft echter versnipperd, en daarmee onnodig complex. Een eenvoudiger stelsel, in de vorm van een belasting op toegevoegde waarde (btw), is aan te bevelen en komt de compliance ten goede.