Als je langs Cas Veneranda komt, zul je merken dat de werkzaamheden zijn
gestopt en de ingangen van het gebouw weer zijn afgesloten. Het
restauratieproject is niet gestopt, maar de eerste fase is wel voltooid.
Gedurende de laatste twee en een halve maand heeft de aannemer General
Property Services de veranderingen die in 1978 waren aangebracht om het huis
om te bouwen tot het restaurant Papiamento door Martin & Irvin Tauber,
gesloopt. Daarna nam de familie Ellis het restaurant over in december 1984 en
eind jaren 1990, toen ze het restaurant verhuisden, bleef het huis leegstaan.
Mevrouw Landa Merryweather sloot enkele jaren later het huis om te voorkomen
dat daklozen het gebouw zouden binnendringen. Helaas brak er in 2014 een
grote brand uit die het dak volledig verwoestte.
Stichting Monumentenfonds Aruba (SMFA) heeft tijdens de sloopwerkzaamheden
alle veranderingen die in het verleden zijn aangebracht verwijderd en de
openingen weer gesloten om te voorkomen dat onbevoegden het gebouw
betreden. Tijdens deze eerste fase, waarin alle niet-originele elementen zijn
verwijderd, werd ook verder onderzoek gedaan. Er zijn details ontdekt die
voorheen niet zichtbaar waren, wat meer duidelijkheid heeft gegeven over hoe
het gebouw oorspronkelijk was. Met alle verkregen informatie wordt nu de
voorbereiding voor de volgende fase afgerond, die in september van start zal
gaan met de daadwerkelijke restauratie.
Naast de sloopwerkzaamheden is het huis volledig schoongemaakt, zowel binnen
als het terrein eromheen. SMFA ontdekte veel afval op het terrein aan de
Wilhelminastraat, dat werd gebruikt als een stortplaats. Dankzij de
samenwerking van Minister Arends, het team van City Inspector en Serlimar is
het terrein schoongemaakt. SMFA roept de gemeenschap op om mee te werken
en het gebied schoon te houden tijdens en na de restauratie.
Cas Veneranda
Het indrukwekkende gebouw aan de Wilhelminastraat werd in 1936 gebouwd
voor Federico Maximiliaan (Machi) Arends, de consul van Spanje. De architect
was de bekende bouwmeester Dada Picus, die naar Colombia reisde voor
inspiratie van een gebouw dat Machi's vrouw, Maria Veneranda, zeer
bewonderde. Zo keerde hij terug naar Aruba om het gebouw te bouwen dat we
nu kennen als Cas Veneranda. Het was een van de grootste huizen in Aruba in
die tijd.
Naast een woning bevond zich hier ook de eerste “Super” IJssalon en de eerste
locatie van Masyfral. Oncha’s bloemenwinkel en het Spaanse consulaat waren
ook gevestigd in het gebouw. Eind jaren zeventig werd het gebouw omgebouwd
tot het Papiamento-restaurant. Gedurende de laatste twee jaar werd het
Papiamento-restaurant ook als nachtclub (Club Nouveau) geëxploiteerd nadat
het restaurant 's avonds sloot. Nadat het Papiamento-restaurant eind jaren
negentig het gebouw verliet, bleef het leegstaan. In 2023 bereikte Stichting
Monumentenfonds Aruba een koopovereenkomst met de erfgenamen van Machi
Arends en in maart 2024 vond de officiële overdracht van het gebouw plaats om
met de restauratie te beginnen. Het project wordt mede gefinancierd door het
Algemeen Pensioenfonds Aruba (APFA), samen met het Nationaal
Restauratiefonds van Nederland (NRF) en het Ministerie van Economie,
Communicatie en Duurzame Ontwikkeling. Na de restauratie zal het monument
de kantoorruimte van DEACI worden en zal er ook een horecagelegenheid zijn.
Stichting Monumentenfonds Aruba
Stichting Monumentenfonds Aruba bestaat sinds 1996 en is een niet-
gouvernementele organisatie die zich bezighoudt met de acquisitie, restauratie,
verhuur en onderhoud van monumenten in Aruba. Daarnaast legt de stichting de
nadruk op educatie en bewustwording over het belang van onze monumenten
als onderdeel van ons culturele erfgoed. Cas Veneranda is het 17e monument
dat eigendom is van Stichting Monumentenfonds Aruba.