Aruba en Nederland gaan een bestuurlijk akkoord sluiten met afspraken over houdbare
overheidsfinanciën op Aruba. Het akkoord is een belangrijke eerste stap om weer te gaan
samenwerken aan een rijkswet. In het akkoord spreken de landen met elkaar af dat er een
rijkswet komt, waarin onder meer begrotingsnormen en financieel toezicht worden
opgenomen. Met het sluiten van het akkoord gaat Aruba een lagere rente betalen voor de
Covidleningen. De bespaarde rente kan Aruba besteden aan investeringen in eigen land.
Rente op lening omlaag
Nederland en Aruba zijn al langer in gesprek over het maken van afspraken voor financieel
toezicht. Met als doel houdbare overheidsfinanciën en meer ruimte voor investeringen. Dit
is van groot belang voor een goed functionerende overheid en duurzame economische
ontwikkeling. Het bestuurlijk akkoord volgt op een op 10 oktober 2023 gesloten
overeenkomst voor de herfinanciering van de Covidlening. Deze lening is door Nederland
aan Aruba verstrekt om de gevolgen van de coronapandemie het hoofd te bieden. In de
overeenkomst heeft de lening een looptijd van 20 jaar, tegen een rente van 6,9%. Nadat het
bestuurlijk akkoord door beide landen is getekend, wordt de rente verlaagd naar 5,1%. De
rente kan worden verlaagd, omdat Nederland met een rijkswet meer zekerheid krijgt over
de financiële draagkracht van Aruba.
Begrotingsnormen en financieel beheer
Aruba heeft ermee ingestemd dat er een rijkswet komt. Hierin worden onder meer de
definities van de begrotingsnormen, normen voor het financieel beheer en de vormgeving
en werking van het financieel toezicht opgenomen. Ook wordt er in de wet geregeld dat
Aruba gebruik kan maken van de lopende inschrijving waaronder Nederland inschrijft op
leningen. Op deze manier wordt voor Aruba een gunstige financieringsmogelijkheid
opengesteld. Het College Aruba financieel toezicht (CAft) blijft in het kader van het
financieel toezicht zowel Aruba als de Rijksministerraad adviseren. Om de nieuwe
begrotingsnormen te bepalen, leggen Aruba en Nederland een gezamenlijke
onderzoeksvraag voor aan het IMF.
Aruba neemt daarnaast aanvullende bepalingen op in de eigen, nationale regelgeving. Een
voorbeeld hiervan is de kwantificering van de begrotingsnormen en de mogelijkheid om zelf
een Begrotingskamer in te richten als adviseur van de Staten en de regering. Wijziging of
vaststelling van de nationale regelgeving kan alleen met instemming van de
Rijksministerraad.
Verdere renteverlaging bij inwerkingtreding rijkswet
Verder is afgesproken dat als de rijkswet en de betrokken nationale regelgeving niet volgens
planning tot stand komen, de rente op de Covidlening weer zal worden verhoogd naar 6,9%.
2
Het voorstel voor de rijkswet dient uiterlijk 1 mei 2025 bij de Tweede Kamer te zijn
ingediend voor behandeling. Ook is overeengekomen dat Nederland, ná inwerkingtreding
van de rijkswet, de rente op de herfinanciering van de Covidlening verder verlaagt.
Nederland verklaart zich ook bereid om ná inwerkingtreding van de rijkswet, een deel van de
aflopende buitenlandse leningen van Aruba te herfinancieren tegen de rente die Nederland
betaalt, met daarboven een beperkte opslag.
Aruba blijft daarnaast werken aan de uitvoering van de hervormingen in het kader van het
landspakket. Het conceptvoorstel voor de RAft wordt ingetrokken.