Op 27 en 28 februari heeft de conferentie ‘Naar een stevig fundament voor een effectieve aanpak’ plaatsgevonden op Bonaire op het thema bestuurlijke aanpak ondermijning. De deelnemers gaven aan dat het goed is dat binnen het Caribisch deel van het Koninkrijk de autonome landen en Caribisch Nederland zoeken naar samenwerking met elkaar. Criminaliteit stopt niet aan de eilandsgrenzen en verplaatsing van criminele activiteiten tussen de eilanden moet worden voorkomen.
Van elkaar leren
De autonome landen en Caribisch Nederland hebben te maken met vergelijkbare trends in de criminaliteit en zijn bezig met het ontwikkelen van vergelijkbare bestuurlijke instrumenten om ondermijnende criminaliteit tegen te gaan. Daarom zien zij ook de noodzaak van samenwerken in. Er kan veel van elkaar worden geleerd. Daarnaast is blijvende bestuurlijke commitment van alle overheden noodzakelijk. In juni zal tijdens het Justitieel Vierpartijen Overleg worden stilgestaan bij de geboekte voortgang.
Regionaal Informatie en Expertise Centrum Caribisch Nederland (RIEC CN)
De conferentie is voortgekomen uit de werkgroep Bestuurlijke aanpak die opereert onder de vlag van het Justitieel Vierpartijen Overleg, waarin Aruba, Curaçao, Sint Maarten, BZK en JenV aan deelnemen. Vorig jaar is op Bonaire het Regionaal Informatie en Expertise Centrum Caribisch Nederland (RIEC CN) van start gegaan (zie: Openbaar Lichaam Bonaire: Convenant RIEC CN bekrachtigd (bonairegov.com), een samenwerkingsverband van veiligheidspartners om meer zicht te krijgen op de verschijningsvormen van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit in Caribisch Nederland. De Caribische Landen willen graag hun netwerk verbreden en kijken hoe samenwerking mogelijk is met RIEC CN en hoe kennis en expertise kunnen worden uitgewisseld. Om deze reden is gekozen voor Bonaire als plaats voor de conferentie.
1 miljoen voor bestuurlijke aanpak
Bij de bestuurlijke aanpak van ondermijning wordt gekeken hoe – naast een strafrechtelijke aanpak – ook met bestuurlijke middelen kan worden opgetreden om mogelijke ondermijnende criminaliteit te voorkomen, signaleren en aanpakken. Hierbij kan onder andere gedacht worden aan het weigeren of intrekken van exploitatievergunningen, screening bij inkoop en aanbestedingen, het sluiten van panden of het ingrijpen door middel van wijziging van het bestemminsplan.
Sinds 2022 stelt BZK 1 miljoen euro ter beschikking aan de Caribische landen Aruba, Curaçao, Sint Maarten voor initiatieven op het gebied van de bestuurlijke aanpak. Om dit goed in te regelen is in 2023 een protocol vastgesteld en gepubliceerd in de Staatscourant: Staatscourant 2023, 33574 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl).
Terugblik programma conferentie
Tijdens de conferentie zijn onder andere de volgende onderwerpen besproken:
- De historie van de bestuurlijke aanpak in Europees Nederland en best practices met bestuurlijke instrumenten.
- Welke projecten de Caribische landen momenteel uitvoeren ter bevordering van de bestuurlijke aanpak.
- De werkwijze van het RIEC CN.
- Het plan voor de Nederlandse inzet om georganiseerde ondermijnende criminaliteit in de regio Latijns Amerika en Cariben (LAC-regio) aan te pakken.
- De Wet Bibob, een instrument waarmee onder andere vergunningen en vastgoedtransacties door de overheid gescreend kunnen worden
- De samenwerking van de Financial Intelligence Units in het koninkrijk als ‘best practices’.