De Raad voor de rechtshandhaving (de Raad) heeft eind april 2023 zijn meest recente Staat van de rechtshandhaving (de Staat) – waarin het jaar 2022 centraal staat – rechtstreeks aangeboden aan zowel de minister van Justitie alsmede de Staten van Sint Maarten. De Staat 2022 borduurt voort op het onderwerp versterking van de rechtsstaat en rechtshandhaving. En richt zich grotendeels op de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde. Aan de hand van de ontwikkelingen in met name 2022 staat de Raad stil bij verschillende hoogtepunten en knelpunten, de gevolgen daarvan en wordt de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde in breder perspectief geplaatst. Dit alles tegen de achtergrond van de nasleep van de Covid-pandemie en op weg naar het ‘nieuwe normaal’.
Hoogtepunten en knelpunten justitiële keten
De Raad geeft voor het ministerie van Justitie en de verschillende diensten afzonderlijk een overzicht van de voornaamste hoogte- en knelpunten.
Hoogtepunten
Voor het ministerie zijn de inzet op HR-gerelateerde zaken, de interministeriële – en Koninkrijkssamenwerking alsook de doorstart van elektronisch toezicht hoogtepunten. Voor het openbaar ministerie (OM) zijn dit het herstelrecht en mediation, succesvolle opsporing, vervolging en berechting en inning van boetes. De Kustwacht is volop in ontwikkeling met nieuwe richtlijnen en inzet op 24/7 informatie-gestuurde politie. Ook het Korps Politie Sint Maarten werkt meer en meer informatie-gestuurd. Noemenswaardig zijn de nieuwe systemen, de update van processen en de nieuwe audioverhoorkamers. Daarnaast vinden opleidingen plaats en is samenwerking een belangrijke focus. Voor het huis van bewaring en de gevangenis waren er in 2022 diverse hoogtepunten, waaronder de samenwerking met Nederland en UNOPS, de inzet van een programmateam, materiele verbeteringen en trainingen. Voor het jeugdrehabillitatiecentrum Miss Lalie Center (MLC) was dit de verwerving van pedagogische staf. De hoogtepunten van de immigratie- en grenscontrole dienst hadden met name te maken met de materiele capaciteit, waaronder nieuwe uniformen en logo. Voorts is er met hulp van de Koninklijke Marechaussee een ‘intelligence center’ opgezet. Ook zal er in het kader van de versterking van het grenstoezicht in de Caribische Landen van het Koninkrijk meer KMar ingezet worden. Het is de bedoeling dat de Voogdijraad – dat onder meer de jeugdreclassering uitvoert – onder verantwoordelijkheid van de minister van Justitie gaat vallen. Daarvoor is aanpassing van de wetgeving nodig. Hoogtepunten zijn de personele capaciteit, nieuwe werkwijzen en gevolgde trainingen. De Stichting Justitiële Instellingen Sint Maarten – verantwoordelijk voor volwassenenreclassering – heeft in 2022 met name ingezet op het verschaffen van nieuwe diensten en verbeteringen in gebruikte methodieken. Ook is ingezet op het geven, bewerkstelligen dan wel zelf volgen van verschillende trainingen en het geven van voorlichting. De inzet op het herstelrecht en mediation was in samenwerking met het OM.
Knelpunten
In 2022 ervaarde de Landsrecherche – naast een eigen ontwikkelde bedrijfsregistratiesysteem – vrijwel alleen maar serieuze knelpunten. Voor wat betreft de knelpunten bij de verschillende organisaties loopt het gebrek aan financiële, personele en/of materiele capaciteit ofwel de benodigde randvoorwaarden voor een goede uitvoering van de werkzaamheden ook in 2022 als een rode draad door vrijwel al de organisaties. De gevangenis, het MLC en de Landsrecherche springen eruit.
Kansen
Hoewel de douane en het Meldpunt Ongebruikelijke Transacties (MOT) onder de bestuurlijke verantwoordelijkheid vallen van de minister van Justitie, vallen zij niet onder de inspectiebevoegdheid van de Raad. De Rijkswet Raad biedt wel de mogelijkheid daartoe. Dit zal dan bij landsverordening of bij wet geregeld moeten worden. Voor wat betreft de douane is de focus op counterfeit producten noemenswaardig. En voor het MOT het uitvoeren van een National Risk Assessment.
Overkoepelende thema’s 2022
Op basis van de ontwikkelingen in 2022 gaat de Raad in zijn Staat 2022 ook in op een zevental overkoepelende thema’s. De Raad vraagt aandacht voor enerzijds de financiële perikelen van Sint Maarten en doorgevoerde bezuinigingen en anderzijds de gevolgen hiervan voor het versterken van de rechtsstaat, waaronder de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde.
Voorts wijst de Raad bij het hiervoor genoemde onderwerp ook op de scheefgroei tussen de investeringen enerzijds in de boven-eilandelijke organisaties en anderzijds de achterblijvende of geen daarmee gepaard gaande investeringen in lokale justitiële diensten. Het achterblijven van investeringen in de lokale diensten vanuit de overheid – en dan met name nog steeds in de randvoorwaarden voor het kunnen uitvoeren van de werkzaamheden – blijven al jaren achter, wat een waterbedeffect creëert.
Verder benadrukt de Raad in deze Staat – net als in zijn onderzoeken en in verschillende eerdere Staten – de goede ontwikkeling dat steeds intensiever wordt samengewerkt op allerlei niveaus. En wijst op het belang van een goede registratie, betrouwbare cijfers en gedegen (wetenschappelijke) onderzoeken.
Ook staat de Raad stil bij forensische zorg en de uitvoering van maatregelen (TBS / PIJ). Een onderwerp dat al een aantal jaren op de agenda van de verschillende ministers van Justitie staat. Het ontbreken van voorzieningen in dit kader in het Caribische deel van het Koninkrijk is en blijft een serieus knelpunt. En levert knelpunten in de uitvoering. Daarom vraagt de Raad in zijn Staat expliciet aandacht voor dit onderwerp.
Het capaciteitsvraagstuk loopt als een rode draad door vrijwel al de besproken onderwerpen in de Staat. Telkens weer komt het capaciteitstekort en de negatieve effecten daarvan over de gehele linie van de justitiële keten naar voren. Dit geldt meer specifiek ook voor het tekort aan celcapaciteit. In de praktijk moet er door het tekort aan cellen telkens weer moeilijke keuzes gemaakt worden. Voorts zijn er vonnissen die nog niet geëxecuteerd zijn.
Een ander knelpunt voor de justitiële keten dat steeds naar voren blijft komen is de structuur en inrichting van de overheidsfinanciën. De Raad vraagt zich af of de bijzondere positie van de justitiële keten bij bepaalde onderdelen van de overheid (voldoende) onderkend wordt. Het wezenlijke andere uitgangspunt van waaruit justitie werkt vergt namelijk een wezenlijke andere aanpak, ook voor wat betreft de betalingen. De Raad ziet een mogelijke oplossing in financieel mandaat voor diensthoofden.
De huidige criminaliteitsproblematiek vergt niet alleen een strafrechtelijke aanpak, maar een integrale aanpak, waarvan onder meer preventie en een bestuurlijke aanpak onderdeel van moeten uitmaken. De Raad ziet op zowel nationaal niveau als binnen het Koninkrijk steeds meer aandacht hiervoor.
Tot slot
Tenslotte geeft de Raad aan dat voor het versterken van de rechtsstaat onder meer nodig is dat de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde versterkt wordt. Dit kan alleen bereikt worden met de nodige aandacht en investeringen daarin. In het licht van de steeds complexer wordende, veranderende en vaak grensoverschrijdende criminaliteit is te zien dat de druk op de justitiële organisaties in Sint Maarten steeds meer toeneemt door het ten dele dan wel geheel ontbreken van essentiële randvoorwaarden zoals financiële, personele en materiele capaciteit benodigd voor de uitvoering van de werkzaamheden. Hoewel al de justitiemedewerkers zich dagelijks inzetten, belemmert het uitblijven van de benodigde investeringen de professionalisering van diverse organisaties. Indien Sint Maarten een professionele justitiële keten en daarmee rechtshandhaving wenst die samen met andere relevante partners de strijd tegen criminaliteit kan aangaan moet daarin flink geïnvesteerd worden. Indien dat niet gebeurt, gaat dit ten koste van de slagkracht van de rechtshandhaving en wordt daarmee ook ingeleverd op de veiligheid in Sint Maarten. De Raad vraagt hier dan ook in deze Staat specifiek de aandacht voor en wijst op de daarmee gepaard gaande risico’s indien dit uitblijft. De Raad pleit daarom specifiek in deze Staat 2022 voor steun van de daarvoor verantwoordelijken zodat ingezet kan (blijven) worden op het gezamenlijke doel, zijnde een zo veilig mogelijk Sint Maarten.
De Staat van de rechtshandhaving met infographic en alle andere publicaties van de Raad zijn digitaal beschikbaar op de website: www.raadrechtshandhaving.com.
1 comment
[…] Source link […]