LocalFeatured

Discurso di Pasco Gobernador di Aruba

Gobernador Di Aruba

Cada fin di aña, durante temporada di Pasco, nos ta pensa ariba tur e recuerdonan
bunita comparti cu famia y amistadnan. Nos ta recorda cu hopi amor y respet riba
esnan cu ya no tey mas cu nos. Nosta para keto tambe na e momentonan cu a pone
nos realisa con bendiciona nos ta y en realidad con gradicido nos mester ta pa e
cosnan bon cu nos a experencia.

E fin di aña aki nos por mira bek ariba recuerdonan bunita pa pais Aruba: por
ehempel, nos atletanan Arubiano cu a titula campeon den competencianan
internacional di windsurf, como tambe nan tremendo trabao durante e Weganan
Olimpico di Tokyo, e Weganan Junior Pan Americano di Cali y nombramento di e
prome Arubiano como vice-president di Comite Olimpico Internacional.
Banda di e celebracion, nos ta reflexiona tambe ariba e desafionan cu a presenta.
Esunnan cu ta mas comun den nos combersacionnan ultimo tempo ta siguramente
recuperacion economico, e stabilidad di nos finansas y seguridad di empleo di
mama y tatanan di famia. E topiconan aki ta hunga un papel importante den tur
hogar. Pero felicidad y bienestar di hende no ta depende solamente di esakinan.
Awe mi kier a refleha ariba un di e desafionan mas serio cu nos ta confronta como
pais, pero cu nos no ta papia di dje cu mesun facilidad.

Un desafio cu durante e pandemia mas y mas a yega na superficie y cu ta descarta
asina tanto hende den nos comunidad. Ta haci como si fuera cu e hendenan aki no
ta apto pa ta parti integral di nossociedad y cu nan no por ta habri tocante e desafio
aki, sin prehuicio di otronan. E desafio aki ta afecta hendenan di San Nicolas te
Westpunt; rico y pober; adulto y hoben; esnan cu tin trabao y esnan desemplea.
E ta afecta bida di hopi di nos aki na Aruba, pero tambe bida di nos hobennan cu ta
bay studia afo. E desafio aki ta debilita e bienestar di nos nacion y ta pone un peso
grandi riba nos famianan.

Mi ta papiando di salud mental. For di e personanan cu ta biba cu depresion of cu
atakenan di panico, te cu esnan cu ta bringa contra sentimentonan di
desesperacion y ansiedad. Kisas un hende por pensa, cu un desafio asina grandi cu
ta afecta asina tanto hende, ta algo cu nos tur ta papia di dje; cu tin suficiente
atencion y recurso pa anda cu ne. E berdad, desafortunadamente, ta otro.
Segun World Health Organisation, pa aña 2030, depresion lo ta e causa primordial
di enfermedad rond mundo. Sea ta fisico of mental, salud na nivel aceptabel ta un
di e desafionan di mas grandi cu mester atende cu ne den nos tempo.
Mientras cu nos ta purba reconstrui nos economia y crea un sociedad mas fuerte,
nos no por keda sin afronta e desafionan nobo cu ta bin. Nos ta realisa cu
prosperidad no ta igualmente reparti pa crea e nivel di bienestar y solidaridad cu
nos lo a desea riba nos isla. E reparticion husto aki mester ta un meta constante
den tur gobernacion.
E bienestar mental di nos pais ta mes importante cu e bienestar cu inversionnan y
actividadnan economico por trece cu ne.

Recientemente Nacionnan Uni a yega na un consenso amplio pa cu e necesidad di
‘sinta hunto y traha cu otro como partners’ pa asina conhuntamente resolve e
problema mundial di cambio climatico. Nos prioridad aki na Aruba tambe mester
ta pa sali bay dilanti hunto – como aliado; pa nos keda disponibel y percura pa traha
hunto pa esnan den comunidad cu mas tin mester di nos. Hunto nos tin cu percura
pa ningun hende keda exclui, laga un banda of neglisha.
Pa un tempo demasiado largo nos a casi tene un silencio hermetico ariba e topico
di salud mental: un tabu cu a sobrevivi diferente generacion y ta crusa diferente
area di nos sociedad.

Awe, na aña 2021, ainda tin demasiado hende cu ta sinti cu algo ta hopi robes cu
nan, si nan ta lucha contra un of otro forma di depresion of ansiedad. Door di e
stigmatisacion cu tin rond di e topico, tin biaha esnan cu ta sufriendo no por ni
defini loke cu nan ta sinti. Hopi hende tin miedo di bisa nan pareha, nan famianan,
amigonan cercano of hefe di trabou cu nan ta afrontando un reto mental cu miedo
di wordo bisa cu: ‘ta co’i loco’; of ‘ta atencion e ta busca’. Esaki no ta yuda y por te
hasta empeora e situacion – si un persona ta djis pretende di ta ‘OK’. Kisas nada ta
sosode, te ora cu ta mucho laat.

Esaki ta hasi cu e biahanan cu si nos ta papia di e desafionan di salud mental ta na
momento cu tin consecuencianan tragico, pero pa-su-mañan nos sociedad ta pasa
bek pa ordo di dia. E actitud aki ta robes: nos no por logra exito como pais, si nos
no crea espacio den nos comunidad pa esnan cu ta confronta e desafio aki.
Na Aruba actualmente, segun Respaldo, 1 di cada 10 persona ta afecta pa un of
otro malesa mental. Esey ta un di cada diez hende den cada bario, na cada luga di
trabou, of den cada famia.

Tin hendenan cu abiertamente ta comparti nan storia doloroso cu nos comunidad.
Tambe mester felicita medionan di prensa cu ta purba contribui na papia riba e
topico aki. Sinembargo, especialmente ariba medionan social, demasiado biaha bo
ta topa sceptisismo, mofa y hasta intimidacion como reaccion riba e testimonionan
aki. Hopi biaha ta trata di insultonan denigrante – cobardemente scondi tras di e
anonimato cu medionan social ta permiti.

Actitudnan asina ta simplemente re-enforsa e tabu y sigui promove stigmatisacion
afectando bida di hopi hende y nan famia di un manera cu no por wordo repara.
Consecuentemente nos pais ta keda atras den su progreso. P’esey e lucha contra
intolerancia y promocion di inclusion, mester inclui e area aki tambe.
Tin ora ta dificil pa un pais reconoce cu a bira tempo pa confronta un problema
nobo. Pero nos pais a supera problemanan grandi den pasado caba. Problemanan
cu tabata parse cu no tin salida pa nan sin ayudo di otronan.
E ehempel mas recien ta naturalmente e pandemia mundial, cu nos como isla y
mundo henter ainda ta meymey di dje. Ta bisto cu esfuerso di algun hende, of di
un cierto sector so, por ehempel sector di cuido medico, no ta suficiente. Djis
cambia ley of impone regla, no ta suficiente. Esfuerso di gobierno so, no ta
suficiente. Ta nos forma nacional di responde ariba e crisis, ta determina si nos por
enfrenta y combati e pandemia cu exito y recupera di un forma satisfactorio.
A costa nos un pandemia pa sacudi nos y saca nos for di complacencia y pa realisa
cu actuando den solidarismo nosta logra trece cambio den situacionnan hopi dificil.
Y esey ta conta pa e crisis di salud mental tambe.
Ban ta mas amabel y solidario cu otro. Con bunita lo ta, si nos tur ‘check in’ mas
frecuente cu esnan rond di nos, mira con ta cu nan, berdaderamente! Un saludo,
un mensahe, un cariño. Mescos cu nos ta haci durante temporada di Pasco; pero
henter aña. Kisas pa bo mes e no parce nada special, pero pa un otro e por haci un
mundo di diferencia. Y si nota cu tin algo cu di berdad no ta bayendo bon, sea cu
nos mes persona of cu otronan, laga nos no teme di papia riba dje, busca y brinda
sosten.

Nos no por warda e crisis di salud mental bira mas grandi. Nos tin cu demostra
solidarismo awor pa salba bida. Nos tin cu eherce comprension y tolerancia. Y ta
habri pa admiti e berdad cu si nossigui riba e caminda cu nosta, e problema lo sigui
crece te ora cu nos mes no por resolve esaki mas. No laga nos lague yega asina leu.
E mensahe di Pasco ta hustamente esaki: cu Dios a mira un scuridad demasiado
grandi riba humanidad, y a dicidi di manda luz y salbacion. E luz a haci bisto unda
humanidad tabatin mester di salbacion, y Cristo mes, a nace pa trece salbacion di
e scuridad ey.
Bon salud mental, no ta cuminsa den hospital of na Respaldo. E ta cuminsa ora nos
reconoce esey y haci algo na dje na nos cas, nos lugar di empleo, na nos scolnan, y
den nos famianan. Tur hende tin un rol den esaki; pa laga e luz briya. P’esey mi ta
haci un yamada awe pa kibra e silencio riba e topico aki. Ban tum’e como nos
resolucion di e aña nobo cu ta den porta!

Solamente tumando accion hunto nos lo por supera e problema cu nos ta
confronta. Si nos sinta hunto y traha cu otro manera aliado, nos por resolve gran
parti di e problema di salud mental. Y esey lo trece salbacion.
Den nomber di mi casa Hanneke y mi yiunan, permiti mi termina, deseando boso
tur, un Pasco bendicona y un aña nobo yena cu misericordia di nos Señor Hesus.

Related posts

Saba: Propiedat kumprá pa un kas di refugio pa violensia doméstiko

EA News Author

Konseho Insular resientemente a risibí un grupo di tres rapòrt konfidensial

EA News Author

Seccion Cuido Dental Hubenil y Seccion Promocion di Salud cu Regalo pa clientenan di fundacion

EA News Author

Leave a Comment

Whatsapp Message