SaludLocal

Nos ta cumpli, Arubig ta bira un realidad!

118626015 2775239122695702 7597808693834364545 O

ORANJESTAD, Aruba

Informacion di minister Oduber duna na Parlamento di Aruba riba preguntanan y preocupacionan.
E Ordenanza Nacional profesionnan den cuido di salud, esta e Landsverordening beroepen in de gezondheidszorg of e asina yama ‘AruBIG’ (AB 2014 no. 73) y tambe e Ordenanza Nacional calidad den cuido di salud, esta e Landsverordening kwaliteit in de gezondheidszorg (AB 2014 no. 74) ta leynan cu ta traha como un solo sistema pa asina garantisa e calidad di cuido di tanto profesionalnan como e instancianan den ramo di cuido. E AruBIG ta un ley macro (‘een raamwet’) cual su implementacion mester tuma lugar den fase y a cuminsa caba riba 15 di augustus 2017 (AB 2017 no. 54). Cu e Decreto Nacional aki e articulo 44 di AruBIG tambe a keda anula. Esaki hustamente tawata e articulo cu mester a percura pa un transicion y alternativanan mientras cu e Kwaliteitsinstituut no a wordo institui ainda. Cu e anulacion di e articulo aki gobierno a keda para bou di un presion enorme pa institui e Kwaliteitsinstituut aki mas pronto cu ta posibel.
Legalmente e Kwaliteitsinstituut a wordo crea caba segun articulo 14 di e Ordenanza Nacional calidad den cuido di salud (Landsverordening kwaliteit in de gezondheidszorg).
E articulo 7 inciso 2 punto a di e AruBIG a keda elabora den e Landsbesluit AB 2017 no. 54 den cual e registro a wordo reconoci. Segun e Decreto aki ta trata e registro Hulandes BIG y tambe e sistema CanMeds. E ultimo aki sinembargo ta un error, pasobra e sistema CanMeds no ta un registro. E Landsbesluit a wordo implementa sin cu e infrastructura pa e registro a wordo estableci. Pa e motibo ey e Landsbesluit aki a crea un cas bashi. Mas ainda pasobra 40% di e specialistanan e ora no ta autorisa conforme e articulo aki y pesey semper mester sigui e excepcion pa medio di un permiso (‘een ministeriële beschikking’) pa wordo permiti pa traha, mientras tanto cu e unico alternativa pa e fase transitorio di articulo 44 de e AruBIG a wordo anula.
Den poco palabra mester a:
a. Elabora riba e investigacion y apunta e organonan di accreditacion y tambe e exigencianan di estudio (‘opleidingseisen’) y pa medio di esaki hustamente stimula e specialismonan mas deseabel for di nos region; y
b. Duna un estimulo na por sigui specialisa y e regreso di nos yiunan di tera cu a bai studia den region y a specialisa.
E Ministerio di Turismo, Salud y Deporte a drenta na aña 2018 den dialogo cu e sector di cuido pa asina cuminsa traha ariba organonan di acreditation cu lo wordo apunta, mnetienendo e calidad di cuido como punto di salida. Despues di casi un aña caminda diferente reunionnan a ser teni cu diferente profesionalnan den cuido. For di inicio como Minister mi a pone bon cla cu nos lo bay sondia mas posibilidad pa bini cu specialistanan pa amplia nos cuido aki na Aruba y mas aun cu e meta pa stimula nos yuinan di tera pa regresa nan pais cu un specialismo y duna oportunidad pa specialisa den region. Ultimo reunion a ser teni na februari 2019, na cual mi ta referi na e notulen. Ademas a cuminsa cu e investigacion acerca di e calidad y exigencianan di estudio di e universidadnan den region. Finalmente a cuminsa cu e preparacionnan pa e independisacion di e Kwaliteitsinstituut.
E Landsbesluit aki hunto cu e implementacion di e Kwaliteitsinstituut como un seccion independiente tawata e prome pasonan den e sistema aki cual ta mustra como lo siguiente:
i. E organonan di accreditacion ta test e calidad di estudio y e curriculum. E organonan di accreditacion cu a wordo selecta ta conforme e tratado MULTRA y ta situa den e paisnan cual ta conoci cu e Yiunan di tera a bai studia y goza di nan specialisacion. E Tratado MULTRA ta percura pa e reconocimento internacional di diploma. Manera ta conoci den cuido di salud tin e tendencia pa globalisacion, particularmente pa motibo di e escaces. Mester remarca cu e Landsbesluit ta percura pa specialismonan. Mester por papia di e autorisacion completo di e profesional (bevoegdheid in volle omvang van de zorgprofessional). E preocupacion expresa cu pesey ta dokternan general aki por establece nan mes como dokternan di cas ta pues un ekibocacion. Un dokter di cas ta un specialismo y e dokternan general cu a studia na Latino America –e medico cirujano- mester specialisa como dokter di cas prome cu e por cuminsa traha como tal.
ii. E implementacion di e Kwaliteitsinstituut. Manera indica a cuminsa cu concipia e Ordenanza di apoderacion (machtigignsverordening) y elabora un plan di organisacion pa e Kwaliteitsinstituut cu propio personalidad legal. A base di e conseho di DWJZ a implementa e instituto aki caba riba 15 di juli 2020 den anticipacion di e Ordenanza aki como commissionario encarga pa logra esaki y tambe como seccion independiente di DVG. Pesey por fin por traha riba un ehecucion corecto di articulo 7 AruBIG. E Kwaliteitsinstituut por conecta cu e standaardnan existente y lo por formalisa y garantisa e normanan pa e asina yama ‘herregistratie’. Di e manera aki por evita cu den practica e tin ‘scheefgroei’.
iii. E Landsbesluit tocante e exigencianan di estudio (de opleidingseisen) cual actualmente tambe ta referi na e universidadnan den cual e contenido di e estudio pa loke ta e competencianan y pesey e exigencianan di capacidad mester ta comparabel cu e sistema Hulandes/CanMeds. Por lo tanto ta solamente algun universidadnan a wordo selecta den e paisnan di Latino America.
Pa resumi: e Meta di e Landsbesluit accreditatieorganen ta pa soluciona e problematica di e autorisacion pa por traha como medico of profesional di cuido y duna nos yiu di tera cu ta studia den nettamente e paisnan aki e opportunidad y seguridad cu nan por specialisa den region na un universidad cu ta wordo reconoci pa un organo di accreditacion nombra den e Landsbesluit aki.
Den practica a mustra te awor:
• Un gran parti di e mediconan no ta cumpli cu e exigencianan poni den ley;
• E regla pa duna un permiso (vergunning) pa un “tekort” (escaces) a bira un regla na lugar di un excepcion;
• No tin posibilidad pa reconoce e diferente specialismonan adecuadamente;
• Historicamente Aruba no por depende di Hulanda so pa haña profesionalnan bin traha den cuido (desde añanan 30 te awor);
• Expertonan ta premira cu entre 2030-2040 lo tin un escaces di profesionalnan na Hulanda y pesey Aruba no por keda depende di Hulanda solamente;
• Mundialmente lo ta bai tin escaces door di e ‘dubbele vergrijzing’ segun W.H.O.;
• Tur aña DVG ta procesa 60-70 vergunning pa medico cu ta respresenta un 40% di e cuido y esaki ta solement pa dokter. Pa tur profesion den cuido ta mustra e mesun tendencia;
• E mediconan cu permiso ta traha pa nos pais pero nunca ta wordo reconoci pa su labor y calidad di profesionalismo.
E Landsbesluit ta pone un fin na e practica inhusto y indesea aki pa gobierno, pa e profesionalnan y pa tur pashent y e pueblo henter.
E Landsverordening beroepen in de gezondheidszorg (AruBIG) lo reconoce e organonan di acreditacion di e diferente paisnan ya menciona. Reconoce e estudio di otro paisnan ya caba ta un tendencia internacional manera por mira den tratadonan.

Related posts

Aruba tawata punto di encuentro pa cu curso di Ship Sanitation Certification duna door di RIVM Hulanda pa islanan CAS y BES

EA News Author

Nomber di pisca na Papiamento: Tuna Hala Hel

EA News Author

Deporte nobo y participante nobo na competencianan escolar di Indebon

EA News Author

Leave a Comment

Whatsapp Message